30-mayda kimlar tug’ilgan va u kunda qanday voqealar sodir bo’lgan?
👉 BAYRAMLAR:
🇺🇳 Xalqaro kartoshka kuni.
🌏 Butunjahon sklerozga qarshi kurash kuni.
🔹 MILLIY BAYRAMLAR:
🇵🇱 Polsha – Farzand asrab olish kuni.
🇹🇭 Tailand – Qirol Prachadipok kuni.
🇪🇸 Ispaniya – Kanar orollari kuni.
🇺🇸 AQSh – Konfederatsiyani xotirlash kuni.
🇲🇻 Maldiv – Milliy skaut kuni.
🇵🇷 Puerto-Riko – Lod qirg’inini xotirlash kuni.
🇵🇪 Peru – Kartoshka kuni.
🇭🇳 Gonduras – Daraxt ekish kuni.
🇳🇮 Nikaragua – Onalar kuni.
🇹🇹 Trinidad va Tobago – Hindlarning kelish kuni.
🇭🇷 Xorvatiya – Parlament kuni.
👉 VOQEALAR:
– 301 – G’arbiy Szinda zo’ravon Sim Lunning ag’darilishi va imperator Xuey-di (290-301) ning taxtga qayta tiklanishi.
– 1223 – Kalka boʻyidagi jang.
– 1381 – Uot Tayler qo‘zg‘oloni boshlandi.
– 1416 – Chex diniy reformatori Iyeronim Prajskiy inkvizitsiya tomonidan yoqib yuborildi.
– 1431 – Ruanda Janna d’Ark jodugarlikda ayblanib yoqib yuborildi.
– 1453 – Istanbul Universiteti Fotih Sulton Mehmet Xon tomonidan Istanbulning zabt etilishining ertasi kuni tashkil topdi.
– 1498 – Xristofor Kolumbning uchinchi sayohati boshlandi.
– 1563 – Bornholm [de] jangi: Daniya eskadroni Shvetsiyaga hujum qildi va shu bilan Shimoliy etti yillik urushni boshlab berdi.
– 1574 – Genrix III Fransiya qiroli bo’ldi.
– 1631 – La Gazette – birinchi fransuz gazetasi ilk bor nashr etildi.
– 1635 – O‘ttiz yillik urush: Shvetsiya urushi davrini tugatgan Praga tinchlik sulhi imzolandi.
– 1778 – Fransuz inqilobchisi va Ma’naviyat harakatiga katta hissa qo’shgan fransuz yozuvchisi va filosofi Volter vafot etdi.
– 1814 – Oltinchi koalitsiya urushini tugatgan Parij tinchlik shartnomasi (1814) imzolandi.
– 1871 – Parij Kommunasining qulashi.
– 1891 – Vladivostokda magistral ochildi.
– 1899 – Germaniyada birinchi marta atsetilsalitsill kislotasi (aspirin) savdoga chiqarildi.
– 1913 – Bolgariya qirolligi, Serbiya qirolligi, Gretsiya qirolligi va Chernogoriye qirolligidan tashkil topgan Bolqon ittifoqining Usmoniy davlatiga qarshi ochgan 1-Bolqon urushi yakunlandi.
– 1941 – II Jahon urushi: Germaniya Krit orolini ishg’ol qildi.
– 1961 – JAR Buyuk Britaniyadan mustaqil boʻldi.
– 1982 – Ispaniya NATO ning 16-a’zosi bo‘ldi.
– 1989 – Xitoylik talabalar Tyananmen maydonida “demokratiya ilohasi“ni oʻrnatishdi.
– 1992 – BMT xavfsizlik kengashi Bosniyadagi urushni to’xtatish maqsadida Serbiyaga embargo joriy etdi.
– 1999 – Nemiga fojeasida (Minsk) 53 kishi halok boʻldi.
– 2008 – Tegusigalpada A320 halokatga uchradi, 5 kishi halok bo’ldi.
👉 TAVALLUDLAR:
– 1423 – Georg fon Purbax – Avstriyalik matematik, astronom.
– 1846 – Karl Peter Faberje – Rossiyalik mashhur yuviler.
– 1868 – Abdulmajid II (1944) – oxirgi Usmoniylar xalifasi (1922-1924).
– 1908 – Xannes Alven (1995) – Shvetsiyalik astrofizik, Nobel mukofoti sohibi (1970).
– 1910 – Mirtemir (1972) – O‘zbekiston xalq shoiri.
– 1912 – Julius Akselrod (2004) – amerikalik bioximik va farmakolog, Nobel mukofoti sohibi (1970).
– 1928 – Rizo Fozil (2016) – Qrim-tatar yozuvchisi va jurnalisti.
– 1934 – Aleksey Leonov – sovet kosmonavti, ochiq kosmosga chiqqan birinchi odam, ikki marta Sovet Ittifoqi qahramoni.
– 1937 – Aleksandr Demyanenko – taniqli rus kinoaktyori.
– 1941 – Ahmadxo’jayev Saidbotir – operator va rejissyor. O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1989).
– 1947 – Yuriy Sarkisyan – futbol murabbiy, Oʻzbekistonning 5 marta eng yaxshi murabbiyi (1998, 1999, 2001, 2003, 2006).
– 1949 – Murod Rajabov – aktyor va kinorejissor, Oʻzbekiston xalq artisti.
– 1961 – Arina Sharapova – rossiyalik teleboshlovchi.
– 1963 – Helen Sharmen – Buyuk Britaniyalik birinchi kosmonavt.
– 1971 – Idina Kim Menzel – amerikalik kinoaktrisa, qoʻshiqchi va qoʻshiqnavis.
– 1980 – Stiven Jerrard – Angliya milliy futbol terma jamoasi va «Liverpul» klubining sobiq a’zosi.
– 1992 – Qamariddin Shayxov – oʻzbek jurnalisti, Qalampir.uz internet nashri asoschisi va bosh muharriri.